De Nieuwe Markt: Oude plek, nieuwe kansen

​

Markten zijn plaatsen van ontmoeting en handel. In het verleden was het vaak het hart waarom heen de stad zich heeft ontwikkeld in de loop der tijd. De markt verbond en verbindt bezoekers met hun eten, met ondernemers en met medebewoners. De Albert Cuypmarkt, de kaasmarkt in Alkmaar en de Grote Warenmarkt in Haarlem zijn de ankerpunten in de stad. Elke bewoner kent ze. Velen genieten van de gezelligheid. Dat is jammer genoeg geen vast gegeven. De markt heeft de eeuwen getrotseerd maar zal zich ook in de toekomst moeten aanpassen aan nieuwe behoeften. Tegenwoordig komt nog maar 4% van de dagelijkse inkopen in Amsterdam van de markt. Dat was ooit het tienvoudige. Hoe kan de markt weer tot bloei komen?

​

Deze vraag is het uitgangspunt voor het project de Nieuwe Markt dat de Food Council MRA in 2018 heeft voorgelegd aan de gemeente Amsterdam. Wegens gebrek aan menskracht en middelen is het project voorlopig 'on hold' gezet. We zoeken enthousiaste bondgenoten om er alsnog werk van te maken.

​

 

Van lokaal naar globaal

 

Technische en maatschappelijke ontwikkelingen hebben in de negentiende en twintigste eeuw het voedselsysteem van de steden ingrijpende veranderd. De komst van de stoomboot, de trein, de koelkast en de zeecontainer hebben het mogelijk gemaakt om goedkoop voedsel uit alle hoeken en gaten van de wereld aan te voeren. De globalisering van de economie maakt dat eters geen idee meer hebben waar de ingrediënten van bewerkt voedsel vandaan komen. Boeren en stedelingen staan met de rug naar elkaar toe. De kranten staan vol over de negatieve gevolgen van dit proces van vervreemding van ons dagelijks eten: milieuvervuiling, uitbuiting, dieronvriendelijke praktijken, verspilling en uitputting van de bodem. Kan de markt een rol in vervullen in de oplossing van dit vraagstuk? Wij denken van wel indien en voor zover producten uit de streek weer een plek kunnen krijgen op onze stadsmarkten.

 

​

De komst van de supermarkt

​

De supermarkt heeft de markt op straat en in markthallen vanaf de jaren vijftig in het nauw gebracht. Met de achteruitgang van de markt zijn ambachten en regionale producten in de verdrukking geraakt. In de laatste jaren groeit het verzet tegen bewerkt voedsel, tegen eenzijdig efficiency-denken, tegen massaproductie en tegen marketing van ongezond voedsel. Lokaal en biologisch zijn in opmars. De Nieuwe Markt biedt een handreiking naar een eigentijdse voedselomgeving waarin duurzaamheid, gezondheid, transparantie en betaalbaarheid voor allen voorop staan. Op de straatmarkt-nieuwe-stijl wordt ruimte gemaakt voor goede, gezonde, nieuwe voeding voor de kleine beurs. Daarvoor wordt, bijvoorbeeld, samengewerkt met voedseltechnologen van de Amsterdamse hogescholen.  

 

​

Hefboom voor de korte keten?

​

De vraag is of, en zo ja hoe de markt een rol van betekenis kan spelen in de bevoorrading van de stad met duurzaam, vers, gezond en lokaal voedsel. Kan de markt een rol spelen als schakel tussen lokale producenten en eters in en rond de stad ? Is de markt niet gevangen in een lokale kleinschalige bubbel waar ondernemers de weg naar de consument hebben vergeten? Is de markt niet meer dan alleen een plek voor interactie tussen handelaar en consument? Is het mogelijk en wenselijk dit te veranderen? Zo ja voor wie en hoe? Welke inspirerende voorbeelden zijn er te vinden in binnen- en buitenland? Hoe kan de markt haar rol als ontmoetingsplek in de multiculturele stad weer opnemen?

​

Deze en aanverwante vragen staan centraal in het project De Nieuwe Markt.

​

Contactpersonen: Jeffrey Spangenberg tel. 06 50 27 89 20

​